“Geniş kapsama ve yüksek internet hızı, ancak makul ihale bedelleriyle mümkün”
5G’ye geçiş sürecinde spektrum siyasetlerinin kıymetine dikkat çeken Vodafone Türkiye İcra Kurulu Lider Yardımcısı Hasan Süel, “Spektrum kaynaklarının hem tüketici refahını hem de bölümde uzun vadeli yatırımları teşvik edecek bir sistemle operatörlere tahsis edilmesi istikametinde bir siyaset benimsenmesi kritik. Lakin bu biçimde teknolojinin yaygınlaşması ve beklenen ekonomik katma kıymetin ortaya çıkması mümkün olacaktır” dedi.
“Diğer ülkelerden ders çıkarmalıyız”
Türkiye’nin başka ülkelerin tecrübelerinden ders çıkarmak için bir fırsata sahip olduğunu söyleyen Süel, “5G ihalesinin makul fiyat ve şartlarda, yatırım-yükümlülük istikrarı gözetilerek operatörlerin yatırıma ayıracakları sermaye kapasitelerini kısıtlamadan yapılması ehemmiyet taşıyor. İhalede çok yüksek lisans bedeli alan ülkelerde 5G yatırımları yavaşladı ve vatandaşların yeni kuşak teknolojiye erişimi kısıtlandı. İhalenin makul lisans bedeliyle yapıldığı ülkelerde ise operatörlere makul ve istikrarlı yatırım yükümlülükleri getirildi. Kullanıcılara uygun fiyatlarla kaliteli hizmet sunmak üzere gereken yatırım bedellerinin karşılanabilmesi için bu ülkelerin spektrum fiyatlarını daha makul düzeylere indirdiğini görüyoruz”dedi.
“Dünyada spektrum fiyatları düşüyor”
GSMA’in bu yıl yayınladığı “Küresel Spektrum Fiyatlandırma” raporunu referans gösteren Süel, “Rapor, global spektrum fiyatlarında %75’e varan düşüşü ortaya koyuyor. Son 8-10 yıllık süreçte operatörlerin GB başına gelirleri %96 ve MHz başına gelirleri %67 azaldı. Rapor, spektrum fiyatlarının bu yeni piyasa gerçeğini ve azalan gelirleri yansıtması gerektiğinin; tarihi fiyatlara dayalı bir modelin sürdürülebilir olmadığının; yüksek spektrum fiyatları, yapay spektrum kıtlığı yaratma ve operatörlere çok yükümlülükler getirme üzere sürüdürülebilir olmayan siyaset tercihlerinden kaçınmak gerektiğinin altını çiziyor. Operatörlerin kâfi spektruma erişiminin sağlanması, 5G hizmet kalitesini ve kapsama alanını direkt uygunlaştıran kritik bir siyaset tercihi. Spektrum maliyetleri, vatandaşın aldığı hizmetin kalitesini etkiliyor. Yüksek fiyatlar, şebekeye gitmesi gereken yatırımın kısılması, münasebetiyle daha az kapsama ve daha yavaş internet manasına geliyor. Spektrum fiyatlarının son on yıldır düştüğü göz önüne alındığında bugünün piyasa gerçekliğini yansıtmayan geçmiş fiyatları baz alarak bedel belirlenmesi kusurlu olacaktır. Öbür yandan, fiyatsız lisans uzatma ve yatırım taahhütleri karşılığında uzatmalar da spektrumun verimli kullanımını sağlamayı ve irtibatın yararlarını en üst seviyeye çıkarmayı amaçlayan alternatif yaklaşımlara örnek oluşturuyor” diye konuştu.
“Yatırımlara daha fazla kaynak ayırabilmeliyiz”
Süel, Türkiye’de izlenebilecek spektrum siyasetine ait görüşlerini ise şöyle lisana getirdi: “Türkiye’de de frekans tahsislerinin yüksek 5G performansını sağlayacak ölçüde, orantılı ve ekonomik olarak uygun düzeyde olan spektrum fiyatlarıyla yapılması, operatörlerin şebeke yatırımına daha fazla odaklanmasını sağlayacak. Operatörlerin makul bedellerle spektrum kullanım hakkını elde etmesi ve şebeke kurulumuna ait yatırımlara daha fazla kaynak ayrılabilmesi için her yeni banta yönelik tahsis edilecek frekans ölçüsünün azami derecede olması kıymet arz ediyor. Spektrum bedeli olarak ödenecek yüksek bir sayıdan çok bu kaynağın en verimli halde yatırıma dönüşerek vatandaşlara ve iktisada yarar sağlaması öncelikli amaç olmalı.”
“3 temel talebimiz var”
Spektrum siyasetine ait taleplerini “makul fiyatlandırma”, “yeterli spektrum arzı”, “dengeli yükümlülükler” olmak üzere 3 başlıkta toplayan Süel, “5G ihale muhammen bedellerinin operatörlerin şebeke yatırımlarına odaklanmasını sağlayacak makul bir düzeyde belirlenmesi; her operatöre asgarî 5G’nin gerektirdiği kapasiteyi sunacak ölçüde spektrumun operatörlerin kullanımına sunulması; kapsama ve kalite yükümlülükleri belirlenirken operatörlerin yatırım yapma kapasitesinin kısıtlanmayıp istikrarlı, stratejik ve gerçekçi amaçlar belirlenmesi gerekiyor” dedi.
